UITVERKOCHT
Het boek over de
IJSSELsteenindustrie
Updates, persinformatie en nieuws staat op
Een speciale site die hoort bij het boek.
Hierin staat ondermeer:
- Info naar aanleiding van het boek.
- Wat over het boek is geschreven in de media.
- Radiointerviews.
- Een film over de ijsselsteenfabricage.
ISBN 978-90-822864-0-3
We moeten van 'onze steenfabrikanten' helden maken. Misschien komt er dan meer animo om zorgvuldig om te gaan met de laatste vijf ijsselsteenovens van Nederland, die in Nieuwerkerk aan den IJssel staan.
Steenfabrikanten domineerden het bestaan van de dorpen langs de Hollandsche IJssel en vormden voor een groot deel de basis voor de economische welvaart van het gebied.
De liefde voor de cultuurhistorie en mijn bewondering voor de inventiviteit van ondernemers in de Hollandsche IJsselregio waren mijn drijfveren om dit boek te schrijven. Er moet meer eerbied komen voor de steenfabrikanten, in plaats van ze weg te zetten als uitbuiters en slavendrijvers, zoals ze na de sluiting van de laatste ijsselsteenovens in de zestiger jaren werden gezien.
Stadhouders, scheepskapiteins en legerleiders die over lijken gingen, werden in de Vaderlandse geschiedenis geportretteerd als helden. Vreemd genoeg gebeurde dat niet met de steenfabrikanten die de afgelopen eeuw werden gezien als slavendrijvers, terwijl ze in essentie niet anders met hun personeel omgingen, dan bijvoorbeeld herenboeren, touwslagers en wevers.
Gemeente Zuidplas zoekt naar een indentiteit. Mijn mening is dat de gemeente de unieke ijsselsteenovens – die, naast de agrarische bedrijven, maar liefst 350 jaar bepalend waren voor de lokale economie – moet omarmen en gebruiken als boegbeeld voor een goed vestigingsklimaat in de gemeente Zuidplas.
Dit boek gaat over ontginning, inpoldering, vervening, droogmakerijen, dijkdoorbraken, natuurrampen, kanalisering, milieuvervuiling en natuurherstel.
Je leest over de gevolgen van automatisering op het fabricageproces van de bakstenen en op de vervoers-infrastructuur, over sociale misstanden, religies en invasies door geuzen, Fransen en Duitsers.
Inhoud
De kleine gele ijsselstenen die langs de Hollandsche IJssel werden gebakken, waren zes eeuwen lang geliefd voor huizen, vestingwerken, molens, schoorstenen, putten of als bestratingsmateriaal. Ze werden als ballast meegenomen door koopvaardijschepen van de VOC en WIC. De tientallen ijsselsteenfabrieken waren bepalend voor de lokale economie en het gezicht van de IJssel. De auteur nam als voorbeeld de steenplaats die Arij Lans bouwde op Ver-Hitland, tegenover het dorp Ouderkerk.
Waarom vestigden steenfabrikanten zich langs de getijrivier? Hoe raakten de steenbaronnen uit Moordrecht, Nieuwerkerk, Capelle, Gouderak, Ouderkerk en Krimpen met elkaar verweven? Waarom was deze industrietak ten dode opgeschreven en werden alle steenovens afgebroken, op de vijf ovens op Hitland na?
Hoe kreeg de Capelse herenboer Gerrit van Lange, van de ’s-Gravenweg, de steenfabriek op Ver-Hitland in handen? Wat had zijn broer Dirk daarmee te maken, die de burgemeester was van Nieuwerkerk, de kastelein van herberg De Roode Leeuw en de tolgaarder van de ’s-Gravenweg? Na de dood van Dirk Bloot, de laatste steenfabrikant van de Olifant, woonden zijn kinderen als renteniers bij de gedoofde oven. Hun Ouderkerkselaan was de enige wegverbinding met het buurtschap, waar de dames Bloot tol voor vroegen.
Sytse Sipkema, een directe nazaat van Gerrit van Lange, gaf de laatste oven een woonbestemming. Dochter Ahja Marijn Sipkema maakte van het domein Leefgoed de Olifant.
Eerste druk verscheen in 2014 bij Rob Stolk Concepts
256 pagina's winkelprijs 17,70 euro
NUR 680 ISBN 978-90-822864-0-3